Roeken voelen zich veilig in kolonie

Excursieleider Jan de Vries geeft tekst en uitleg over 'gevoelige en intelligente' kraaiachtigen

Rogat - De roeken in de kolonie aan de A28 bij Rogat maakten nog het meeste lawaai toen excursieleider Jan de Vries samen met een groep van tien personen onder de bomen liep, waarin deze beschermde diersoort nestelen. Niet dat de roeken werden verstoord. Ze werden alleen maar geobserveerd. En het lawaai dat de roeken maken moet worden gezien als een vorm van contact tussen de dieren, wat een gevoel van veiligheid geeft.

Valkenier Jan de Vries had tijdens Pasen de telescoopkijker klaar staan, zodat de bezoekers een blik in de bomen konden werpen om de roek van dichtbij te aanschouwen. Het zonnetje scheen heerlijk door de boomtoppen, waar de honderden roeken druk bezig waren om hun nesten te bouwen. Ze krijgen zo'n vier eieren en daarvan komen er zo'n twee per jaar uit. Het vrouwtje blijft altijd op het nest terwijl het mannetje dan het vrouwtje voert', legde De Vries uit.

De roekenkolonie aan de A28 is de laatste jaren sterk gegroeid. Dit komt mede omdat het op deze plaats voor de roek goed toeven is. Volgens de excursieleider komt dit mede door het lawaai van het verkeer van de A28. De roeken zien dit als een natuurlijke barrière voor roofvogels zoals de havik.

Het was turen in de bomen waar de roeken rustig verder gingen in hun nestelgedrag. (Foto Harm Meter)

Bij de roekenkolonie in Echten bijvoorbeeld broedt een havik die zo nu en dan een roek verorbert, aldus De Vries. De roekenkolonie in Echten schijnt nu steeds kleiner te worden. Of het alleen aan de havik ligt, weet De Vries niet, maar het heeft er volgens hem wel alle schijn van. 'Wel is het zo dat wanneer een havik boven een kolonie er een roek uitpikt, de kolonie zo van streek is dat ze uren niet meer op de nesten terugkeren.' Dat in Echten de roeken zieh verspreiden en onder andere bij het gevangeniscomplex van De Grittenborg huizen is dan ook niet zo verwonderlijk. Dat roeken vaak met kraaien worden verward is zeer begrijpelijk, aldus De Vries. De roek komt uit de soort van de kraaiachtigen. Maar toch zijn er verschillen. De kleur bijvoorbeeld. Een roek heeft een blauwe glans en een kale voorhuid. Verder roeit een roek meer met zijn vleugels tijdens de vlucht en heeft hij een wigvormige staart. Dat de roek beschermd is, is niet zo verwonderlijk, volgens de excursieleider. In de zestiger jaren werden zoveel roeken afgeschoten dat er in Nederland maar enkele honderden over waren. In de jaren zeventig werd de roek beschermd.

Met name de landbouw had veel last van de roeken omdat ze vooral in het voorjaar als er pas was gezaaid de zaadjes oppikten. Toch is het niet alleen maar narigheid wat de roek voor de landbouw brengt, aldus De Vries. Als ze jongen hebben dan jagen ze op insecten en dan met name emelten waaruit de langpootmug voorkomt. Deze emelten tasten de wortels van de grassen aan.

De roek is volgens De Vries ook een gevoelsdier. 'Ze weten namelijk precies wanneer een roofvogel op rooftocht is of wanneer het dier alleen maar längs komt vliegen. Soms worden de roofvogels dan zelfs even geplaagd door de roeken.' Tineke Bouwmeester uit Echten interesseert zieh enorm voor het leven en welzijn van de roek. Ze heeft een kijkwijzer voor de bovenbouw van het on-derwijs gemaakt, waarin de roek uiteraard de centrale plaats inneemt. Door iedereen met de roek kennis te laten maken hoopt de roekenwerkgroep wat vooroordelen weg te nemen.
Wat vaak de publiciteit haalt zijn de vormen van overlast die de roeken veroorzaken. Gemeenten zetten soms allerlei 'diervriendelijke' middelen in om de roek te verjagen. Zoals bij de begraafplaats in Hoogeveen, waar met neparenden is gepro-beerd om de roekenkolonie te verjagen. De gemeente Steenwijk probeerde een aantal jaren geleden het zelfde aan de Tromp Meestersstraat. Ook zonder succes. De Vries: 'Dit heeft niets uitgehaald, waaruit blijkt dat de roek intelligenter is dan de mens denkt.'